Poszukiwania.pl

Wieś Modlnica położona jest w niewielkiej odległości od Krakowa, przy trasie wiodącej do Olkusza. Wzmianki z XIII wieku podają, że była ona własnością norbertanek ze Zwierzyńca. W kolejnych wiekach zmieniała właścicieli, trafiając w ręce m.in. Czederów, Wierzbiętów, Minockich, a w XVI wieku przeszła we władanie rodziny Salomonów herbu Łabędź. Później jej właścicielem był  królewski sekretarz Stanisław Fogelweder, w połowie XVIII wieku władał nią Michał Łętowski.

Od końca XVIII wieku aż do 1945 roku Modlnica znajdowała się w posiadaniu rodziny Konopków. Za ich bytności dwór w Modlnicy gościł wiele ciekawych postaci z krakowskiego środowiska kultury i nauki. Bywali tu m.in. Artur Grottger, Włodzimierz Tetmajer, Walery Eliasz Radzikowski, Stanisław Kamocki czy znany folklorysta, kompozytor Oskar Kolberg.

Kupiony w 1782 roku przez Józefa Konopkę dwór został wyremontowany, jednak wkrótce spłonął. Wtedy właściciel przystąpił do budowy nowego, murowanego domu, który wzniesiono według planów krakowskiego budowniczego, Karola Kriszkiera. W latach 1784–1787 powstał parterowy budynek z drewnianym gankiem, nakryty dachem łamanym. Założony na planie prostokąta, dwutraktowy, mieścił na osi salon i sień wejściową, a po bokach pokoje mieszkalne. Niedługo potem dwór rozbudowano, dodając od północy trzeci trakt, a od wschodu sień gospodarczą i niewielki dziedziniec, ogrodzony kamiennym murem z wieżą.

Kolejną przebudowę dwór przeszedł w latach 20. XIX wieku. Wówczas od frontu dobudowano czterokolumnowy portyk zwieńczony trójkątnym szczytem, a galerię od strony ogrodu zamieniono na portyk wgłębny. Wtedy także ozdobiono okna wykonanymi w tynku, trójkątnymi nadokiennikami.

Zdewastowany dwór przejął w 1959 roku Uniwersytet Jagielloński w Krakowie i z okazji jubileuszu 600-lecia uczelni w latach 1960–1964 starannie go odnowiono z zachowaniem wszystkich cech minionej epoki. Nawiązując wyglądem zewnętrznym dworu do czasów jego dziewiętnastowiecznej przebudowy w duchu klasycyzmu. Mimo że z dawnego wyposażenia zachowały się tylko trzy kominki, to jednak we dworze starano się odtworzyć atmosferę dawnej siedziby szlacheckiej z czasów XVIII–XIX wieku. Wnętrza zaaranżowano w sposób typowy dla szlacheckiego domu, urządzając je stylowymi meblami i obrazami z epoki. W saloniku można obejrzeć kolekcję trofeów i grafik o tematyce łowieckiej, ofiarowanych przez Adama Konopkę – ostatniego właściciela majątku.

W 2018 roku Uniwersytet Jagielloński w Krakowie rozpoczął kolejną gruntowną modernizację dworu i jego otoczenia, przeprowadzając zarówno prace remontowe, jak i konserwatorskie. Metamorfozę przeszły również wnętrza i wyposażenie dworu. Dzięki przebudowie i konserwacji nadano im bardziej funkcjonalny charakter. Obecnie dwór jest miejscem spotkań zarówno środowiska Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i przestrzenią do organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych dla społeczności lokalnej.

Wokół dworu rozciąga się duży, zabytkowy park, w którym znajduje się kilka starych dębów liczących około 400–500 lat. Park założono w XVI wieku, a w XVIII ukształtowano go w stylu barokowym.

Autor: Barbara Sanocka, aktualizacja: Paulina Kasprzycka

Licencja: CC BY SA 3.0; Dni Dziedzictwa

fot. Dwór w Modlnicy, K. Schubert, 2022. MIK, CC BY SA 4.0